Η Αγκυλοποιητική Σπονδυλαρθρίτιδα ή Σπονδυλίτιδα (ΑΣ) είναι μία κληρονομική ρευματική πάθηση της σπονδυλικής στήλης (ΣΣ) η οποία έχει τα χαρακτηριστικά των σπονδυλοαρθροπαθειών (φλεγμονώδης αρθρίτιδα των σπονδυλικών αρθρώσεων). Προσβάλλει συχνότερα τους άνδρες και τα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως κατά την 2η δεκαετία της ζωής. Εντοπίζεται και διαγιγνώσκεται από εντοπισμένο πόνο στις ιερολαγόνιες αρθρώσεις αλλά η συμπτωματολογία της επεκτείνεται στην οσφυική μοίρα της σπονδυλικής στήλης (ΟΜΣΣ) αλλά και στην υπόλοιπη ΣΣ. Επίσης, μπορεί να συνδυαστεί με πόνο στην πύελο – γλουτούς, στις πλευρές, ασύμμετρη αρθρίτιδα σε περιφερικές αρθρώσεις του κάτω άκρου (ισχίο- γόνατο), σε τενοντίτιδες- τενοντοελυτρίτιδες (ειδικότερα του αχιλλείου) καθώς και ιριδοκυκλίτιδα (φλεγμονή του ματιού). Ο πόνος και η δυσκαμψία που εμφανίζονται στην ΑΣ ενισχύονται κατά την ανάπαυση της νύκτας και μετά από παρατεταμένη ακινησία (χαρακτηριστικό πολλών αρθροπαθειών). Εργαστηριακά ανευρίσκεται αυξημένη ταχύτητα καθιζήσεως ερυθρών (ΤΚΕ), CRP και θετικό αντιγόνο ιστοσυμβατότητος Β27. Απεικονιστικά, μεγάλη σημασία έχει ο εντοπισμός ιερολαγονίτιδας (φλεγμονή των οστών της λεκάνης). Με την πρόοδο της νόσου προσβάλλεται η θωρακική μοίρα (ΘΜΣΣ) και η αυχενική μοίρα (ΑΜΣΣ) με την εμφάνιση δυσκαμψίας και πόνου. Σταδιακά περιορίζεται η κινητικότητα της ΣΣ με πρωτεύοντα περιορισμό στις στροφικές κινήσεις και τελική κατάληξη την κατάργηση της κινητικότητας και την εκτεταμένη αγκύλωση της ΣΣ.
Η θεραπεία της ΑΣ είναι κυρίως συντηρητική και συνίσταται στην ορθή και εξατομικευμένη κατάρτιση ενός προγράμματος φυσικοθεραπείας σε συνδυασμό με ένα πρόγραμμα θεραπευτικής άσκησης. Η φυσικοθεραπεία συνεισφέρει τα μέγιστα στον έλεγχο του πόνου και της δυσκαμψίας αυξάνοντας το εύρος κίνησης (ROM) της ΣΣ και λύοντας εγκατεστημένες μυικές συσπάσεις. Μεγάλη είναι η προσφορά του manual therapy, η μάλαξη και η εφαρμογή εν τω βάθει θεραπευτικών μέσων όπως το TECAR.
Το κλειδί για την μακροχρόνια διαχείριση της ΑΣ είναι η θεραπευτική άσκηση. Με την σωστή εκμάθηση ενδεδειγμένων ασκήσεων ο ασθενής καταφέρνει να ελέγξει και να συντηρήσει την έλλειψη ελαστικότητας αλλά και να σταθεροποιήσει την ΣΣ συνολικά με την ορθή μυϊκή ενεργοποίηση.
Όσον αφορά στην φαρμακευτική αντιμετώπιση της ΑΣ ενδείκνυται η συμπτωματική χρήση αντιφλεγμονωδών φαρμάκων και κορτιζόνης για τον έλεγχο πιθανών κρίσεων. Επιπλέον, μπορούν να χρησιμοποιηθούν, κατά περίπτωση, συνθετικά ανοσοτροποποιητικά και αντιρευματικά φάρμακα ή βιολογικοί παράγοντες.
